Μετά τα νέα μέτρα και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης τι;

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α 85/12.05.2016 ο νέος Ν. 4387/16 «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας – Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού − συνταξιοδοτικού συστήματος − Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις».

Ο ΣΕΓΜ, όπως και το σύνολο των επιχειρηματικών και επιστημονικών φορέων της χώρας, έχει εκφράσει την πλήρη διαφωνία του με τις ρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν, με τις οποίες:

• Επιβαρύνονται με επιπλέον εισφορές τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι μισθωτοί εργαζόμενοι αυτών.
• Μειώνεται ευθέως και σε υπερθετικό βαθμό το εισόδημα της πλειονότητας των στελεχών των επιχειρήσεων, οι οποίοι παρέχουν τις υπηρεσίες τους με συμβάσεις έργου, ως ελεύθεροι επαγγελματίες επιστήμονες (πολυτεχνειακών και πανεπιστημιακών σπουδών). Η μείωση αυτή είναι αδύνατον να καλυφθεί από τις επιχειρήσεις, ιδίως στην τρέχουσα περίοδο που ο κλάδος των μελετητικών-συμβουλευτικών επιχειρήσεων έχει υπεισέλθει σε υπερκρίσιμη κατάσταση ως προς τη βιωσιμότητά του. Επισημαίνεται, δε, προς αποκατάσταση της αληθείας σε σχέση με τις διάφορες δηλώσεις και αναφορές περί δήθεν εκμετάλλευσης εργαζομένων, ότι το μοντέλο της αυτοαπασχόλησης των επιστημόνων που στελεχώνουν και εργάζονται στις μελετητικές επιχειρήσεις (μηχανικοί, γεωλόγοι, γεωπόνοι, δασολόγοι, οικονομολόγοι, δικηγόροι, κ.ά.) δεν επινοήθηκε, δε συντηρήθηκε και δεν προστατεύτηκε (επί δεκαετίες) από τις επιχειρήσεις, αλλά από την ίδια την πολιτεία. Και το μοντέλο αυτό δε μπορεί να περιοριστεί, εάν αυτός είναι ο στόχος τελικώς, με τον βίαιο και απαράδεκτο τρόπο που προβλέπει ο νέος νόμος.
• Μειώνονται περαιτέρω οι δυνατότητες των ελληνικών επιχειρήσεων για συστηματική και ανταγωνιστική δραστηριοποίηση στο εξωτερικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται υπό το δεδομένο της σημαντικής μείωσης της εγχώριας ζήτησης.
• Καταργείται, με συνοπτικές διαδικασίες και άνευ ουσιαστικού διαλόγου, το ΤΣΜΕΔΕ, δηλαδή το Ταμείο που χρηματοδοτούν επί δεκαετίες οι μελετητικές επιχειρήσεις, εισφέροντας το 2% του Κύκλου Εργασιών τους (!), προκειμένου να διασφαλίζουν αφενός τις εγγυοδοτικές ανάγκες τους, αφετέρου αξιοπρεπείς ιατροφαρμακευτικές και συνταξιοδοτικές παροχές στα στελέχη-εργαζόμενους αυτών.
• Είναι αμφίβολη η δυνατότητα κάλυψης των εγγυοδοτικών αναγκών των επιχειρήσεων από το προβλεπόμενο προς ίδρυση Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (Τ.Μ.Ε.Δ.Ε.), με ό,τι αυτό συνεπάγεται υπό τη δεδομένη κατάσταση και συμπεριφορά του τραπεζικού συστήματος.

Περαιτέρω, ο ΣΕΓΜ εκφράζει την πλήρη διαφωνία του και για τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις που περιλαμβάνει ο νέος νόμος, αλλά και για τις επικείμενες που έχουν δημοσιοποιηθεί, τόσο για τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες, όσο και για τις επιχειρήσεις.

Όπως, de facto, έχει αποδειχθεί η συνεχής ασφαλιστική και φορολογική (έμμεση και άμεση) επιβάρυνση των πολιτών και των επιχειρήσεων συντηρεί και επιμηκύνει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και εμποδίζει, εάν όχι αποκλείει, την ανάκαμψη και τη στροφή της οικονομίας προς την ανάπτυξη.

Ο κίνδυνος αυτός επιτείνεται από το γεγονός της καθυστέρησης υλοποίησης σημαντικών μεταρρυθμίσεων και δράσεων που προαπαιτούνται για τη διαμόρφωση του κατάλληλου περιβάλλοντος για τη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων, την προσέλκυση και υλοποίηση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Υπό τις σημερινές συνθήκες, πρέπει αμέσως να δρομολογηθούν και να θεσπιστούν μέτρα για την ενίσχυση και τη διευκόλυνση του ιδιωτικού τομέα και των υγιών ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες, και μόνον αυτές, στήριζαν, στηρίζουν και θα συνεχίζουν να στηρίζουν την εθνική οικονομία, εφόσον δημιουργηθούν συνθήκες διασφάλισης της βιωσιμότητας, ανάκαμψης και ανάπτυξης αυτών.

Ειδικώς για τον μελετητικό/συμβουλευτικό κλάδο, πρέπει τάχιστα να υλοποιηθούν τολμηρές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και δράσεις, οι οποίες -εκτός από την ανάκαμψη του κλάδου- θα εισφέρουν σημαντικά στην ανάπτυξη της χώρας και θα δημιουργήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας και στην αναχαίτιση της εντεινόμενης μετανάστευσης επιστημόνων (brain drain):

• Κατάστρωση και θέσπιση Σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής για τις δημόσιες συμβάσεις, συμπεριλαμβάνοντας στους βασικούς στόχους τη διαμόρφωση ενός εσωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, το οποίο θα προωθεί και θα ευνοεί τη δημιουργία Ελληνικών μελετητικών – συμβουλευτικών εταιρειών με σύγχρονη οργάνωση και υποδομές και με πραγματικές δυνατότητες ανταγωνισμού των αλλοδαπών συναφών εταιρειών στις διεθνείς αγορές.
• Θεσμοθέτηση ενός απλού και σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις, βασισμένο στις νέες Ευρωπαϊκές Οδηγίες και στις επιτυχώς εφαρμοζόμενες διεθνείς πρακτικές (EuropeAid, EBRD, World Bank, KfW, κ.ά.).
• Επαναπροσέγγιση του μελετητικού/συμβουλευτικού κλάδου από την εθνική οικονομική διπλωματία και σχεδιασμός ειδικών και στοχευμένων δράσεων για τη στήριξη και την υποβοήθηση της εξωστρέφειας αυτού (ειδικές δράσεις για χώρες στόχους, χρήση/εκμετάλλευση ελληνικής συμμετοχής στα διεθνή χρηματοδοτικά μέσα, δημιουργία clusters, lobbying, εγγυοδοτική και πιστοληπτική στήριξη, κ.ά.).
• Ανάθεση συμβάσεων συμβουλευτικών υπηρεσιών για την υποβοήθηση των Διαχειριστικών Αρχών, με σκοπό την ταχεία έναρξη και την απρόσκοπτη υλοποίηση όλων των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, με έμφαση στις δράσεις που αφορούν νέα έργα με υψηλό δείκτη αποδοτικότητας και μεσο‐μακροπρόθεσμης προστιθέμενης αξίας.
• Προγραμματισμός και ανάθεση των συμβάσεων μελετητικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών που απαιτούνται για την ωρίμανση και την υλοποίηση όλων των νέων τεχνικών και αναπτυξιακών έργων και προγραμμάτων που προβλέπονται στο ΕΣΠΑ 2014-2020.
• Προώθηση όλων των προβλεπόμενων αποκρατικοποιήσεων.
• Αξιοποίηση του πακέτου Juncker με έργα ουσιαστικής απόδοσης και προστιθέμενης αξίας για την οικονομία.
• Ανάθεση των υπολοίπων συμβάσεων κτηματογράφησης και δασικών χαρτών, με σκοπό την ολοκλήρωση του εθνικού κτηματολογίου της χώρας.
• Διασφάλιση χρηματοδότησης (π.χ. ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ, Πράσινο Ταμείο) και ταχεία ολοκλήρωση όλων των εκκρεμουσών μελετών πολεοδόμησης (Α’ και Β’ κατοικίας).
• Ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση των εθνικών και των περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων, με πρωτεύον κριτήριο την αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές συνθήκες και προοπτικές.
• Σύνταξη στρατηγικού σχεδίου για την ορθολογική αξιοποίηση της μοναδικής (σε μήκος, σε αισθητική και σε περιβαλλοντική αξία) ακτογραμμής της χώρας μας και, εν συνεχεία, ανάθεση συμβάσεων μελετών πολεοδόμησης Β’ κατοικίας ή/και τουριστικής αξιοποίησης.
• Αλλαγή του παρωχημένου και αναποτελεσματικού μοντέλου παραγωγής δημοσίων έργων και καθιέρωση – εφαρμογή της διεθνούς πρακτικής: επιτελική δημόσια διοίκηση υποβοηθούμενη από εξωτερικό Σύμβουλο, μελετητής, κατασκευαστής, με διακριτούς ρόλους και ευθύνες.
• Ανάθεση συμβάσεων για τη σύνταξη και θέσπιση ελαχίστων απαιτήσεων περιεχομένων και παραδοτέων, καθώς και μεθοδολογίας προεκτίμησης αμοιβών, για κάθε είδος και κατηγορία μελέτης.
• Σύσταση φορέα για την ίδρυση και τη λειτουργία ενός σύγχρονου «Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων», με συμμετοχή του δημοσίου και των επιχειρηματικών συνδέσμων, λαμβάνοντας υπόψη αντίστοιχες καλές πρακτικές στην Ευρώπη, καθώς και τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις στην παραγωγή τεχνικών έργων.

Προφανώς, ο παραπάνω κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός, και μπορεί να συμπληρωθεί με ιδέες και προτάσεις δράσεων με αναπτυξιακό πρόσημο. Γενικώς, πρέπει να κατανοήσει η πολιτική ηγεσία ότι η ανάκαμψη και η ανάπτυξη του μελετητικού/συμβουλευτικού κλάδου έχει άμεση επιρροή και θετική επίπτωση στην ανάπτυξη της οικονομίας. Κανένα τεχνικό και αναπτυξιακό έργο ή πρόγραμμα και κανένα επενδυτικό σχέδιο δε μπορεί να προγραμματιστεί και να υλοποιηθεί χωρίς την εμπλοκή και τη συμμετοχή συμβούλων – μελετητών.

Στο πλαίσιο αυτό, όταν οι μελετητικές/συμβουλευτικές επιχειρήσεις δεν έχουν αντικείμενο και συρρικνώνονται, όπως την παρούσα περίοδο συμβαίνει στη χώρα μας, σημαίνει ότι δεν υπάρχουν προοπτικές ή δεν έχουν δρομολογηθεί μέτρα και δράσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας και την είσοδο σε αναπτυξιακή τροχιά. Θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης σε μια οικονομία προϋποθέτουν διπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης στον τομέα των μελετητικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών…